کولپوسکوپی؛ آزمایش تشخیصی بیماری‌های زنان

کولپوسکوپی روشی است که برای بازدید علائم سرطان یا بافت پیش‌سرطانی در گردن رحم، واژن و فرج منفعت گیری می‌شود. اگر نتیجه آزمایش پاپ اسمیر غیرطبیعی یا نتیجه آزمایش اچ.آی.وی (HIV) مثبت باشد، امکان پذیر برای تشخیص درست‌تر بیماری کولپوسکوپی تجویز شود. در این مقاله زیاد تر با این آزمایش، روش انجام و مزایا و عوارض احتمالی آن آشنا می‌شویم. با ما همراه باشید.

کولپوسکوپی چیست؟

کولپوسکوپی روشی است که برای تشخیص بافت غیرطبیعی گردن رحم (قسمت پایینی رحم) و دیواره واژن منفعت گیری می‌شود. در این روش، یک میکروسکوپ نوری خاص به‌نام کولپوسکوپ بافت پوششی گردن رحم و واژن را با بزرگنمایی مشخص می کند و اگر چیزی غیرطبیعی مشاهده شود، مثالهای بافتی (بیوپسی) تهیه می‌شود که در آزمایشگاه برای اشکار‌کردن سلول‌های سرطانی یا پیش‌سرطانی منفعت گیری می‌شود. علاوه‌بر این، با کولپوسکوپی می‌توان وجود رگ‌های غیرطبیعی و ساختار، رنگ و الگوی غیرطبیعی بافت را هم تشخیص داد.

علت انجام آزمایش کولپوسکوپی

این آزمایش در درجه اول برای بازدید سلول‌های سرطانی و سلول‌هایی به‌نام دیس‌پلازی گردن رحم منفعت گیری می‌شود که امکان پذیر اگر درمان نشوند، سرطانی شوند. پزشک در گردن رحم، واژن و فرج جستوجو این سلول‌ها می‌گردد. علاوه‌بر این، کولپوسکوپی برای اچ پی وی، تشخیص دی اتیل استیل بسترول و سلول‌های غیرسرطانی به‌نام پولیپ هم منفعت گیری شود. این چنین بعضی اوقات پزشک برای بازدید علائم دیگر همانند خون‌ریزی غیرطبیعی واژن یا خارش فرج آن را تجویز می‌کند.

افرادی که در بدو تولد با جنسیت زن به دنیا می‌آیند، مردانی که تحول جنسیت خواهند داد و افراد بدون جنسیت دارای واژن برای تشخیص موارد غیرطبیعی به کولپوسکوپی نیاز دارند، از جمله:

• نتایج غیرطبیعی تست پاپ اسمیر؛
• نتایج غیرطبیعی آزمایش لگن؛
• نتیجه آچ.آی.وی (HIV) مثبت.

آماده‌شدن برای کولپوسکوپی

برای انجام این آزمایش باید چند مسئله را مراعات کنید، از جمله:

• درمورد حالت بارداری‌ خود با پزشک سخن بگویید کنید: اگر طی کولپوسکوپی به مثالبرداری نیاز داشته باشید، امکان پذیر خطر خون‌ریزی دوران بارداری را افزایش دهد.
• کولپوسکوپی را وقتی غیر از قاعدگی انجام دهید: انجام این آزمایش وقتی که خون‌ریزی ندارید، راحت‌تر است.
• ۴۸ ساعت قبل از آزمایش از رابطه جنسی واژنی خودداری کنید: انجام رابطه جنسی، منفعت گیری از تامپون، کرم یا داروهای واژنی امکان پذیر بر جواب آزمایش کولپوسکوپی تاثییر بگذارند.
• روز انجام آزمایش از مسکن منفعت گیری کنید: منفعت گیری از داروهای حاوی استامینوفن و ایبوپروفن طبق معمول مناسب است. در این باره با پزشک مشورت کنید.

نکات مهم قبل از آزمایش

• در صورت ابتلا به بیماری‌های التهابی حاد لگن و گردن رحم از انجام کولپوسکوپی خودداری کنید.
• در صورت حساسیت به مواد بیهوشی به پزشک خبر دهید.
• در صورت مصرف دارو یا محصولات گیاهی به پزشک خبر دهید.
• اگر سابقه اختلالات خونی دارید یا در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون همانند آسپرین، به پزشک خبر دهید.

موقع انجام کولپوسکوپی چه اتفاقی می‌افتد؟

کولپوسکوپی در مطب یا کلینیک انجام می‌شود. این فرایند طبق معمول ۱۰ تا ۲۰ دقیقه زمان می‌برد و می‌توانید همان روز به خانه بروید. این روش به راحتی تست پاپ اسمیر نیست، اما به بیهوشی یا مسکن نیاز ندارید. این آزمایش چند مرحله دارد:

• قبل از کلوپوسکوپی لباس‌هایتان را درمی‌آورید و سپس از رفتن به دست‌شویی، روی تخت دراز می‌کشید و پایتان را روی رکاب قرار می دهید.
• پزشک ابزاری به‌نام اسپکولوم یا آینه طبی را در واژن شما قرار می‌دهد تا گردن رحم را ببیند.
• پزشک برای بازدید دقیق‌تر واژن و گردن رحم از کولپوسکوپ منفعت گیری می‌کند. کولپوسکوپ یک چراغ و لنز دوچشمی دارد تا پزشک راحت‌تر گردن رحم را ببیند. کولپوسکوپ همه زمان بیرون واژن قرار دارد.
• پزشک یک سواب پنبه‌ای حاوی محلول اسیداستیک را به گردن رحم می‌زند. امکان پذیر کمی حس سوزش کنید. این محلول می‌تواند نواحی مشکوک را برجسته کند.
• اگر یک یا چند ناحیه غیرطبیعی وجود داشته باشد، پزشک از این بافت‌ها مثالبرداری می‌کند.

نحوه مثالبرداری

برخلاف آزمایش پاپ که همه بافت گردن رحم خراشیده می‌شود، در مثالبرداری پزشک با تراشیدن سلول‌های یک ناحیه اشکار نمونه بافتی تهیه می‌کند. تکه‌های کوچک بافت برداشته خواهد شد و برای بازدید وجود سلول‌های سرطانی یا پیش سرطانی به آزمایشگاه فرستاده خواهد شد. امکان پذیر موقع برداشتن بافت، فشاری کوچک یا نیشگون‌همانند را حس کنید.

مقدار درد

کولپوسکوپی بدون درد است. فقط امکان پذیر موقع واردکردن اسپکولوم کمی سختی حس کنید. این چنین در زمان برخورد محلول با گردن رحم و واژن امکان پذیر کمی حس سوختگی یا سوزش داشته باشید. اگر به مثالبرداری نیاز داشته باشید، امکان پذیر تیزی نیشگون یا حس گرفتگی دوران قاعدگی را استعداد کنید. مصرف مسکن‌های بدون نسخه قبل از آزمایش جهت افت درد می‌شود.

سپس از کولپوسکوپی

بلافاصله سپس از آزمایش می‌توانید فعالیت‌های طبیعی را از سر بگیرید. اگر مثالبرداری نداشته باشید، امکان پذیر تا دو روز سپس کمی لکه‌بینی داشته باشید. در صورت مثالبرداری، باید انتظار این چند چیز را داشته باشید:

• خون‌ریزی خفیف واژن تا چند روز؛
• درد خفیف واژن تا چند روز؛
• ترشح واژنی سیاه تا قهوه‌ای (ناشی از محلول اسیدی).

جواب آزمایش کولپوسکوپی

نتیجه کولپوسکوپی و مثالبرداری مشخص می کند که درمان نیاز دارید یا خیر. نزدیک به ۴۰درصد از افراد علائمی از سلول‌های غیرطبیعی مشاهده نمی‌کنند. نزدیک به ۶۰درصد از افراد بر پایه نوع مشکلشان، همانند وجود توده در گردن رحم، واژن یا فرج به درمان نیاز دارند.

درمان‌های سپس از کولپوسکوپی

نتیجه مثالبرداری کولپوسکوپی وجود ناهنجاری‌های زودهنگام همانند دیس‌پلازی خفیف گردن رحم را اشکار می‌کند. در این مورد، پزشک تکرار مرتب آزمایش پاپ را تجویز می‌کند. دیس‌پلازی خفیف خود‌به‌خود رفع می‌شود، اما سلول‌های پیش‌سرطانی پیشرفته به درمان نیاز دارند. برخی از راه حلهای درمانی عبارت‌اند از:

• روش جراحی با حلقه الکتریکی یا ال.ای.ای.پی (LEEP): منفعت گیری از قوت الکتریسیته برای تخریب سلول‌های غیرطبیعی.
• بیوپسی مخروطی: مثالبرداری مخروطی شکل از بافت حاوی سلول‌های غیرطبیعی.
• درمان انجمادی یا کرایوتراپی: منفعت گیری از مواد شیمیایی سرد همانند نیتروژن مایع برای تخریب سلول‌های غیرطبیعی.
• جراحی لیزر: منفعت گیری از پرتوی لیزر حرارتی برای تخریب سلول‌های غیرطبیعی.

عوارض کولپوسکوپی

کولپوسکوپی طبق معمول روشی ایمن با عوارض جانبی کم است، اما در صورت داشتن برخی علائم باید به پزشک مراجعه کنید، از جمله:

• درد شدید در لگن و پایین شکم؛
• خون‌ریزی شدید (زیاد تر از مقدار خون‌ریزی پریود)؛
• علائم عفونت همانند ترشح واژنی بدبو که ضخیم‌تر از حالت معمول است و تب و لرز.

سوالات رایج

– آیا کولپوسکوپی دلواپس‌کننده است؟

خیر. جای نگرانی نیست. امکان پذیر شما سرطان نداشته باشید، اما کولپوسکوپی تشخیص و درمان سلول‌های پیش‌سرطانی در مرحله های اولیه را هم راحت‌تر می‌کند.

– چه فردی کولپوسکوپی را انجام می‌دهد؟

متخصص زنان می‌تواند این آزمایش را انجام دهد. بعضی اوقات هم متخصصی آموزش‌دیده به‌نام کولپوسکوپیست این کار را انجام می‌دهد. اگر پزشک متخصص باتجربه این آزمایش را انجام دهد، گمان تشخیص زودهنگام سلول‌های سرطانی زیاد تر می‌شود.

– آیا کولپوسکوپی نوعی جراحی است؟

خیر. کولپوسکوپی جراحی نیست، اما مثالبرداری از بافت شامل یک جراحی جزئی است. بعضی اوقات مثالبرداری به‌گفتن بخشی از این آزمایش انجام می‌شود. اگر طی آزمایش چیز غیرطبیعی مشاهده شود، بخشی از بافت مورد نظر برای بازدید زیاد تر برداشته می‌شود. مثالبرداری روشی بدون درد است که کمتر از ۳۰ دقیقه زمان می‌برد و به بستری‌شدن در بیمارستان نیاز ندارد.

شما بگویید

شما چه مقدار با کولپوسکوپی آشنایی دارید؟‌ آیا تابه‌حال از این روش تشخیصی منفعت گیری کرده‌اید؟‌ در صورت تمایل، می‌توانید استعداد و نظرتان را در تکه ارسال دیدگاه برایمان بنویسید و این نوشته را از طریق شبکه‌های اجتماعی با دوستانتان به اشتراک بگذارید.