سهام شرکت چیست؟ به زبان ساده

 سهام شرکت چیست؟ به زبان ساده

سهم، (به فرانسوی: action ) (به انگلیسی: Share ) قطعه‌ای از سرمایه یک شرکت است. هر سهم، نشان‌دهنده یا نمایندهٔ کوچک‌ترین واحد مالکیتی، در یک شرکت یا کارخانه است. دارندهٔ هر سهم یا سهام‌دار، به همان نسبتی که سهام در اختیار دارد، در مالکیت شرکت یا بنگاه تولیدی شریک است.

تعریف سهام

سرمایه ثبت شده شرکت که در برگیرنده معادل ریالی ارزش سهام است متعلق به شخصیت حقوقی شرکت و اجزای این سرمایه به صورت سهم متعلق به شخص سهامدار است.

به عبارت دیگر اعمال حقوق مالکانه نسبت به سهم از طرف سهامدار و اعمال مالکیت بر سرمایه شرکت با صاحبان امضای مجاز شرکت صورت می پذیرد. که طبق اساسنامه و تصمیمات مجمع عمومی تعیین شده اند. و نماینده شخص حقوقی هستند.

اگر سهامدار مدیون شود سهم وی در شرکت سهامی به ازای دیون قابل توقیف و بازداشت و سپس فروش از طریق مزایده است.

چنانچه شرکت مدیون شود سرمایۀ ثبت شده در قبال دیون قابل توقیف و بازداشت است. اگر چه این توقیف ثمر مالی برای بستانکار ندارد.  ولی با توجه به رویۀ مرجع ثبت شرکتها در صورت توقیف سرمایه شرکت عملاً صورت جلسات مجامع عمومی شرکت از جمله کاهش و افزایش سرمایه با انتقالات سهام ثبت نخواهد شد. شاید این موضوع انگیزه ای برای پرداخت مطالبات بستانکار ایجاد نماید

تعریف ورقه سهم

طبق مفاد ماده ۲۴ لایحه» ورقه سهم سند قابل معامله ای است که اصل بر سهولت انتقال و عدم تقیّد این انتقال به شرایط و تشریفات خاص است. این ویژگی را به طبع منقول سهام تعبیر میکنند. سهام نمایش میزان مشارکت ،تعهدات ،دیون دارایی ها و منافع صاحب آن از کل سرمایه شرکت است. و برخلاف باور عامه نمی توان منافع و امتیازات را از دیون و تعهدات تفکیک کرد.

و در قراردادهای انتقال سهام دیون و تعهدات را برای فروشنده باقی گذاشت.  فقط منافع و عواید را خرید. زیرا اشخاص ثالث و مراجع اداری و مالیاتی به محض انتقال سهام خریدار را جانشین و قائم مقام فروشنده از حیث کلیه دیون و تعهدات میدانند و قراردادهای عادی منعقده بین خریدار و فروشنده به لحاظ تحدید یا نفی مسئولیت خریدار نسبت به آنها ارزش و اثری ندارد.

سهام بی نام و بانام

سهام شرکت چیست؟ به زبان ساده به دو صورت بانام و بی نام صادر می شود. در قانون هیچ گونه محدودیتی از نظر میزان و تعداد سهام بی نام در شرکتهای سهامی عام وجود ندارد در نتیجه ممکن است صددرصد سهام شرکت بینام و یا بخشی از آن بی نام و مابقی بانام باشد.

در کشور ایران معمولاً ترتیب دادن سهام بی نام با دو انگیزه صورت می پذیرد پنهان ماندن هویت دارنده اصلی سهام و عدم پرداخت مالیات انتقال سهام که مختص سهام بانام است.

بنابراین به علت ریسک مفقود شدن و مورد سوء استفاده قرار گرفتن سهام بی نام و همچنین محدودیتهایی که در بورس اوراق بهادار و یا ضوابط تأسیس بانکها و بیمه های خصوصی وجود دارد.  کلیه بانکها و بیمه هایی که به صورت شرکت سهامی عام تأسیس میشوند. نیز کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار باید سهامشان به صورت با نام صادر شود)، معمولاً صدور سهام بی نام با اقبال روبرو نیست.

ویژگی های سهام بی نام

شرکتی که صد در صد سهام آن بینام ،است، نیاز به داشتن دفتر ثبت سهام ندارد. در هر ،مجمعی ارائه کننده سهام بی نام دارنده و مالک آن شناخته شده و بر همان مبنا نیز لیست حاضران در جلسه تنظیم میشود. انتقال سهام بینام از پرداخت مالیات معاف است. در نتیجه معمولاً در شرکتهای سهامی خاص به منظور گریز از

و پرداخت مالیات بدواً طى صورت جلسه مجمع عمومی فوق العاده و با رعایت مواد ۴۳ به بعد «لایحه»، سهام بانام مورد انتقال تبدیل به سهام بی نام میشود.  پس از ثبت صورت جلسه حاوی این تغییر نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی خاص و سپس برگزاری مجدد مجمع عمومی فوق العاده و تبدیل سهام بی نام به بانام صورت می پذیرد.

در انتقال برگه های سهام بی نام هیچ نیازی به ظهرنویسی برگه سهام نیست. همان گونه که چک در وجه حامل هنگام انتقال نیاز به امضای دارنده آن در ظهر چک ندارد.

فقدان برگه سهام

در صورت مفقود شدن برگه سهم بی نام باتوجه به ماده ۳۹ «لایحه» که سهم بی نام را سندِ در وجه حامل می داند. ناچار باید مقررات ماده ۳۲۰ به بعد قانون ،تجارت در باب اسناد در وجه حامل به موضوع حاکم باشد.

البته مواد ۳۲۰ به بعد قانون تجارت همگی در بیان حقوق مالی سند در وجه حامل بوده است. و انتظار سه ساله ای برای مدعی فقدان آن پیش بینی شده اما سهم برای دارنده اش متضمن حقوق غیر مالی از جمله حق رأی در مجامع عمومی است. محروم دانستن مدعی فقدان سهام بی نام از اعمال حق رأی در تعطیلی و توقف فعالیت شرکت خواهد شد.

. رویه عملی و معمول در مورد مفقودی سهام با نام شرکتها اخذ تعهد نامه رسمی از مدعی فقدان سهم با تنظیم اسناد رسمی مشعر بر پذیرش تبعات و خسارات وارده است که پس از ارائه تعهد نامه هیأت مدیره نسبت به صدور سهام المثنى و تحویل آن به سهامدار اقدام میشود. تا در مورد سهام ،با نام سهام دار قادر به اعمال حق رأی و دریافت سود سهم و حقوق مالی باشد.

در مورد سهام بی نام اخذ سود و اعمال حقوق مالی و غیر مالی منوط به مراجعه به دادگاه و طی مراحل قانونی مندرج در مواد ۳۲۰ به بعد قانون تجارت است.

فقدان برگه سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس

سهام شرکتهای پذیرفته شده در تالار بورس اوراق بهادار تهران به صورت گواهی سپرده شرکت سپرده گذاری و تسویه وجوه صادر و به سهامداران تحویل می.شود. انتقال سهام در تالار بورس انجام میگیرد.  اطلاعات آن به صورت نرم افزاری به شرکتهای سهامی عام ارسال میگردد.

شرکت ها فقط وظیفه چاپ و تحویل آن را به سهامدار دارند. در صورت فقدان گواهی سپرده توسط سهام دار فرآیند اخذ سامانه ملاک تعیین بورس گواهی مجدد ساده خواهد بود. زیرا سهامدار و میزان سهام اوست. با توجه به بانام بودن سهام مشکلی از این حیث برای سهامدار پیش نخواهد آمد.

سهام شرکت چیست؟ به زبان ساده

لزوم پرداخت مابقی مبلغ سهام

پرداخت قسمتی از مبلغ سهام و تعهد پرداخت مابقی در مهلت ساله مندرج در بند هفت مادۀ هشت لایحه» در مورد سهام با نام و بی نام امکان پذیر است. با این تفاوت که در سهم بینام قبل پنج از پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهام صدور سهام و یا گواهی نامه موقت سهام بی نام ممنوع است.

به دارنده این گونه سهام گواهی نامه موقت با نام داده میشود. تا در صورت انتقال برای اعمال و اجرای ماده ۳۴ «لایحه هویت و نشانی ناقل و منتقل الیه نزد شرکت معلوم باشد. تا اگر مابقی مبلغ اسمی سهم در مهلت اعلام شده پرداخت نشود. هیأت مدیره شرکت قادر به اجرای مفاد مواد ۳۵ به بعد «لایحه» و مزایده سهام باشد.

محدودیت سرمایه و سهام در شرکت با مسئولیت محدود

شرکت با مسئولیت محدود در قانون تجارت مانند دیگر شرکتهای غیرسهامی و برخلاف شرکت سهامی از تقسیم سرمایه به برگ سهم منع شده است. منظور از سهم و برگ سهم در معنای خاص آن و در معنایی که برای شرکت سهامی تعریف شده می باشد.

این در حالی است که سهم در معنای عام به هر حق ناشی از مشارکت یا حصۀ شریک در امری مالی اطلاق می گردد. منع تقسیم سرمایه به سهام در این شرکت، تنها بر شیوۀ نقل و انتقال سرمایه در شرکت با مسئولیت محدود اثر گذار است. ماهیت شرکت و مسئولیت شرکا را تحت تأثیر قرار نمی دهد.