قیمت نسخه های گوناگون جنگنده اف-۳۵_آفتاب وطن

علیرغم دهه‌ها جو منفی، F-35 Lightning II نه تنها گسترش یافتهترین جت جنگنده تاکتیکی جهان است، بلکه هنگامی هزینه های صرف هر فروند در نظر گرفته می ود، جنگنده ای مقرون به صرفه‌ نیز هست. این امکان پذیر شگفت به نظر برسد، با دقت به تعداد زیاد تیترها و مقالات با اضطراب که می‌گویند بودجه این جت بیشتر از حد برنامه ریزی ها بوده و ۲ تریلیون دلار در طول عمر خود هزینه خواهد داشت (یک رقم قابل دقت که به نظر می‌رسد بدون هیچ بازدید دقیقی ذکر شده است).

F-35 ارزان تر از جنگنده های نسل چهارم است

به شکلی باورنکردنی، F-35 ارزان تر از تعداد بسیاری از رقبای نسل چهارم خود است. در اواسط سال ۲۰۲۴، دیفنس نیوز گزارش داد که هزینه F-35 های تازه (برای نسخه های ۱۵ تا ۱۷) به طور میانگین، برای هر واحد F-35A (نسخه نیروی هوایی) ۸۲.۵ میلیون دلار، F-35B (نسخه STOVL) ۱۰۹ میلیون دلار و برای F-35C (نسخه ناونشین) ۱۰۲.۱ میلیون دلار بوده است (دقت داشته باشید که نسخه های آینده امکان پذیر هزینه های متغیری داشته باشند).

این اعداد کمتر از هزینه تخمینی جنگنده نسل پنجم J-20 Mighty Dragon چین است (۱۱۰ میلیون دلار) – اگر چه موتورهای تازه پنهانکار آن تا این مدت اضافه نشده اند. به حرف های مجله نیروهای هوایی و فضایی، F-35A متعلق به نیروی هوایی هزینه کمتری نسبت به F-15EX Strike Eagle II دارد.

این بدان معناست که F-35 ارزان تر از دو جنگنده مهم اروپایی است – داسو رافال فرانسوی در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۱۲۵ میلیون دلار به ازای هر فروند هزینه داشته و تایفون یوروفایتر نزدیک به ۱۲۴ میلیون دلار برای نسخه صادراتی هزینه دارد (اگرچه AeroTime مدعی است که امکان پذیر فقط ۵۰ میلیون دلار برای شراکت کنندگان در این برنامه همانند انگلستان و آلمان هزینه داشته باشد). امکان پذیر این تخمین‌ها برای Ralafe و Eurofighter در بیشترین سطح قرار داشته و این عدد می تواند نزدیک به ۱۰ میلیون دلار یا در همین نزدیک به از عدد اظهار شده کمتر باشد.

برآورد قیمت ساب گریپن سوئدی در منبع های گوناگون زیاد متفاوت است، اما به گمان زیادً بین ۶۰ تا ۸۵ میلیون دلار باشد. F-35 گران‌تر از F/A-18 Super Hornet نیروی دریایی و F-16 Fighting Falcon Block 70 است. این چنین جنگنده نسل پنجمی ایالات متحده زیاد گران‌تر از جت‌های جنگنده روسیه است، اما این جت‌های جنگنده به گمان زیادً شباهت‌های بیشتری با جنگنده های نسل چهارم پایین رده ایالات متحده دارند تا با F-35.

نیروی هوایی روسیه علیرغم قوت و برتری عددی قابل توجهش، در تشکیل برتری هوایی بر اوکراین ناکامی خورده و در نابود کردن شبکه دفاع هوایی اوکراین و انجام ماموریت های نفوذ ناکام مانده است در حالی که اسرائیل مدعی شده چندین دفعه از اف-۳۵ های خود در عملیات های موفق و بدون تلفات منفعت گیری کرده است. وزارت دفاع بریتانیا اخیراً اظهار کرده که نیروی هوایی روسیه اکنون زیاد تر در نقش توپخانه هوایی منفعت گیری می شود.

ملزوم به ذکر است که هزینه‌های F-35 که قیاس خواهد شد فقط هزینه‌های خام هر فروند می باشند – نه هزینه‌های عملیاتی، هزینه های روزافزون مربوط به آموزش پرسنل تازه برای کار کردن با آن ها، یا هزینه گسترش زیرساخت های تازه مورد نیاز برای دوام امکان منفعت گیری از این جنگنده ها.

F-35 به طور قابل توجهی از دیگر جنگنده ها بهتر است

اما قیاس F-35 با هر جنگنده نسل ۴ یا ۴.۵ فرد دیگر نامناسب است، چون به وضوح در یک لیگ متفاوت است. این قیاس همانند قیاس قیمت تویوتا کرولا با فراری است.

«علی‌رغم هزینه‌های عملیاتی بالاتر، هر نیروی هوایی که اجازه برسی F-35 را مستقیماً در برابر رقبای اروپایی و آمریکایی خود داده است، در نهایت F-35 را برگزیده است – قابلیت عملیاتی در حریم هوایی مورد مناقشه به وضوح در کلاس متغیری قرار دارد. » – پروفسور جاستین برانکس

مطابق گزارش الکس هولینگ از سند باکس نیوز، F-35 به طور مداوم در تمرینات در ایالات متحده (همانند Red Flag) از دیگر جت های جنگنده پیشی گرفته است. نسبت ناکامی گزارش شده برای این جنگنده ۲۰:۱ یا حتی بهتر بوده که عددی زیاد قابل دقت است. این نرخ پیروزی در برابر مجموعه ای از جنگنده های نسل چهارم (همانند F-16، F15، Typhoon Eurofighter) بدست آمده است.

این کار F-35 را بعد از F-22 Raptor که به طور خاص برای تسلط هوا به هوا طراحی شده می بود، در رتبه دوم قرار می دهد. در حالی که F-35 به گفتن یک جنگنده چند منظوره با در نظر گرفتن نبرد هوا به هوا طراحی شده می بود، تمرکز مهم طراحی آن نبرد هوا به هوا نبوده است (تمرکز مهم در طراحی این جنگنده نقش تهاجمی بوده است).

اگر چه امروز جت F-35 یک جنگنده فوق العاده است، تا این مدت یک پلتفرم بالغ نیست. ایالات متحده دائماً در حال اندوخته گذاری و ارتقاء این جنگنده بوده و بلوک ۴ در حال ارتقا آن به سطح فرد دیگر از توانایی ها است. روزآمدسازی تکنولوژی Refresh 3 به دلایل اشتباهی در اخبار خبرساز شده است. آنچه که زیاد تر در این او گفت و گو گم می شود این است که بعد از تکمیل ارتقاء، توانایی این جت جنگنده تا چه مقدار بهبود خواهد یافت.

در رابطه مقدار آمادگی پایین F-35 سخن بگویید زیاد بوده است، اما این لزوماً برای خود جت نیست. بر پایه گزارش پاسخگویی دولت (که داده های آمادگی اف-۳۵ از آن بدست می آید)، این کارکرد ضعیف تا حدی به علت عقب ماندگی خدمات در گسترش زیرساخت های مورد نیاز برای این جت و این چنین عوامل فرد دیگر همانند آموزش ناکافی و اتکای بیشتر از حد به پیمانکاران است. این گزارش می گوید که اگر این مشکلات رفع شود، آمادگی جنگنده اف-۳۵ شبیه یا بهتر از دیگر جنگنده های حاضر در زرادخانه ایالات متحده خواهد می بود.

چرا کشورهای بیشتری F-35 نمی خرند؟

اما اگر F-35 واقعاً پادشاه بلامنازع آسمان ها است (همراه با رپتور)، و اگر واقعاً یک قیمت مقرون به صرفه دارد، بعد چرا کشورهای بیشتری آن را نمی خرند؟ جواب ساده است: کشورهای بسیاری باقی نمانده اند که بتوانند آن را خریداری کنند (انتظار می رود پرتغال نیز بزودی این جنگنده را خریداری کند و اسپانیا به گمان زیادً در نهایت آن را برای جایگزینی Harrierهای قدیمی خود خریداری خواهد کرد).

سوئد و فرانسه صرف نظر از این که جت بهتری در بازار بین المللی وجود دارد یا خیر، به خرید جنگنده های بومی اهمیت می دهند. برای خرید این جت، یک سرزمین باید متحد نزدیک و قابل مطمعن ایالات متحده باشد – ترجیحاً عضو ناتو یا متحد مهم غیر ناتویی باشد. یکی دو جین سرزمین در خاورمیانه خواست خرید آن را داده اند، اما ایالات متحده به دلایل گوناگون از فروش F-35 به این کشورها خودداری کرده است.