سریع ترین جت های جنگنده ناتو_آفتاب وطن

از وقتی که جهان با اولین جت جنگنده آشنا شد — Me 262 که توسط آلمانی‌ها در سال ۱۹۴۴ در روزهای پایانی جنگ جهانی دوم منفعت گیری شد — قوت بسیار جنگ هوایی برای همگان روشن شد. این جت جنگنده نشان داد که ترکیب شدت و قوت آتش می‌تواند در جنگ، چه مزیت بزرگی برای یک سرزمین تشکیل کند. اولین جت جنگنده ایالات متحده —Lockheed P-80 Shooting Star — در سال ۱۹۴۵ معارفه شد. امروزه، بعد از چندین دهه تحول در طراحی جت‌های جنگی، این پرنده‌ها به بخشی جدایی‌ناپذیر از زرادخانه نظامی هر کشوری تبدیل شده‌اند. با گذر زمان، کشورها برای جواب به تهدیدهای دشمنان، گرد هم آمده و ائتلاف‌هایی را راه اندازی دادند. سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در ۴ آوریل ۱۹۴۹ تأسیس شد و اکنون ۳۲ سرزمین از اروپا و آمریکای شمالی را شامل می‌شود.

سریع ترین جت جنگنده حال حاضر جهان ساخت کدام سرزمین است؟

اعضای ناتو دارای برخی از بهترین جت‌های جنگنده می باشند که توسط سازندگان آمریکایی و اروپایی تشکیل خواهد شد. با این حال، از آنجایی که آمریکا سابقه‌ای طویل و تخصص بالایی در ساخت جت‌های جنگی سطح بالا دارد، زیاد تر جنگنده‌های ناتو ساخت آمریکا می باشند. بر پایه گزارش ۲۴/۷ Wall St، آمریکا ۱۰ برابر زیاد تر از نزدیک‌ترین متحد ناتویی خود، یعنی ترکیه، جت جنگنده دارد. برخی مدل‌های خاص از این جنگنده‌ها به علت توانمندیهای گوناگون هوایی‌شان، محبوب‌تر و رایج‌تر می باشند. هواپیماهای جنگی فقط برای پرواز در ارتفاعات زیاد و با شدت بالا ساخته نشده‌اند؛ بلکه توانایی پرواز در ارتفاع پایین را نیز دارند، که برای انجام مأموریت‌های رزمی و حملات دقیق زیاد مهم است.

این فهرست، ۱۰ جت جنگنده سریع ناتو را بر پایه بیشترین شدت رتبه‌بندی می‌کند. شایان ذکر است که تنها جنگنده‌هایی در این فهرست قرار دارند که به‌صورت فعال در خدمت بوده‌اند.

۱۰- Lockheed Martin/General Dynamics F-35 Lightning II (۱.۶ ماخ)

بعد از این که نیروی هوایی آمریکا برای جنگنده‌های F-15 و F-16 به ترتیب نام‌های پرنده ای Eagle و Falcon را انتخاب کرد، برای F-35 مسیر متغیری را در پیش گرفت و آن را Lightning II نامگذاری کرد. این نام تنها جنبه ظاهری نداشت، بلکه با ویژگی‌های واقعی این هواپیما تطابق داشت: ویژگی‌های پیشرفته پنهانکاری، فناوری‌های زیاد مدرن و توانایی ضربه‌ی قاطع به اهداف دشمن.

اف-۳۵ با قدرتمندترین موتور جنگنده دنیا، یعنی Pratt & Whitney F135، تجهیز شده و می‌تواند به حداکثر شدت ۱.۶ ماخ برسد. تسلیحات داخلی این هواپیما شامل یک توپ ۲۵ میلی‌متری GAU-22/A، موشک‌های هوا به هوای AIM-120C/D و دو بمب هدایت‌شونده ۲٬۰۰۰ پوندی GBU-31 JDAM است. اف-۳۵ به گسترش یافتهترین مجموعه حسگرهای جهان تجهیزاست، از جمله رادار AESA، سامانه دید توزیع‌شده (DAS)، سامانه مقصد‌گیری الکترواپتیکی (EOTS) و قابلیت‌های جنگ الکترونیکی برای شناسایی و ردیابی نیروهای دشمن، اختلال در رادارها و جلوگیری از حملات.

ژنرال جینا سابریک، فرمانده نیروی هوایی دهم آمریکا، اف-۳۵ را این‌گونه توصیف می کند: «او همانند یک دفاع کننده عقب در میدان نبرد است». آمریکا بیشتر از ۶۰۰ فروند از این جنگنده را در اختیار دارد. افزون بر ایالات متحده، کشورهای ناتویی همچون فنلاند، نروژ، بریتانیا، دانمارک، هلند، بلژیک، آلمان، لهستان، جمهوری چک، سوئیس، ایتالیا، یونان و رومانی نیز نسخه‌هایی از این جنگنده را در ناوگان خود دارند.

۹- Dassault Rafale (۱.۸ ماخ)

داسو رافال که هند به‌تازگی در درگیری با پاکستان از آن منفعت گیری کرد، دومین جنگنده‌ی با بال دلتا ساخت شرکت فرانسوی داسو بعد از یوروفایتر تایفون است. رافال یک جنگنده همه‌منظوره است که قادر به انجام مأموریت‌های گوناگون از جمله نبرد هوایی، گشت‌زنی، جمع‌آوری اطلاعات، بازدارندگی هسته‌ای، حملات دقیق، حملات ضدکشتی و سوخت‌رسانی هوایی است. داسو رافال را «چند برابرکننده قوت» می‌نامد. تعداد بسیاری از کشورها از جمله هند، مصر، قطر، امارات، اندونزی و صربستان اکنون رافال را در ناوگان هوایی خود دارند. این جنگنده این چنین در بین کشورهای عضو ناتو همانند فرانسه، یونان و کرواسی نیز محبوب است.

رافال که در سال ۲۰۰۴ در نیروی دریایی فرانسه به خدمت گرفته شد، قرار است تا بعد از سال ۲۰۵۰ هم در خدمت باقی بماند. این جنگنده با دو موتور توربوفن بای‌بعد SNECMA M88 تجهیز شده که هر کدام نزدیک به ۱۶٬۵۳۵ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می‌کنند.

رافال می‌تواند به حداکثر شدت ماخ ۱.۸ برسد و شدت فرود آن کمتر از ۲۲۲ کیلومتر بر ساعت گفتن شده است. سقف پرواز این جنگنده فرانسوی ۵۰٬۰۰۰ فوت است و به مجموعه‌ای از حسگرها همانند سیستم ردیابی بالا و پایین، نمایشگر نصب‌شده روی کلاهخود، سامانه مقصد‌گیری TALIOS و پاد لیزری تجهیزاست. این هواپیما تنها جنگنده‌ای است که می‌تواند نقشه سه‌بعدی ناحیه‌های کور را به‌صورت بلادرنگ خلق کند.

۸- Boeing F/A-18E/F Super Hornet (۱.۸۹ ماخ)

جنگنده F-14 Tomcat بعد از ورود هواپیمای F/A-18E/F Super Hornet ساخت مک دانل داگلاس (اکنون بوئینگ) به خدمت در سال ۲۰۰۱ کنار گذاشته شد. سوپر هورنت ادامه‌دهنده میراث F/A-18A/D است که نخستین جنگنده چندمنظوره همه‌ شرایط آب و هوایی آمریکا می بود. Boeing F/A-18E/F Super Hornet نسبت به هورنت اورجینال زیاد سرتر است. این مدل نسبت به نمونه قبلی خود بزرگ‌تر، سنگین‌تر و دارای موتورهای بهبودیافته و قابلیت‌های رزمی و فناوری‌های گسترش یافتهتر است. این جنگنده در دو نسخه تک‌سرنشین (18E) و دو سرنشین (18F) تشکیل شده و با وجود وزن زیاد تر، تعمیر و نگهداری آن آسان تر است.

این جنگنده چندمنظوره قادر است همه مأموریت‌ها را انجام دهد: از جمله حملات دقیق روز/شب، دفاع تاکتیکی، اسکورت هوایی، سرکوب پدافند دشمن و حتی سوخت‌رسانی هوایی. این جنگنده به دو موتور توربوفن F414-GE-400 ساخت کمپانی جنرال الکتریک تجهیزاست که هر کدام ۲۲٬۰۰۰ پوند نیروی پیشران۰ تشکیل می‌کنند. شدت نهایی این جنگنده بیشتر از ۱.۸ ماخ، برد آن ۲٬۳۴۶ کیلومتر و سقف پروازش ۵۲٬۳۰۰ فوت است.

این جنگنده طولی برابر با ۱۸.۳۲ متر، فاصله‌ی دو سر بال معادل ۱۳.۶۸ متر، و ارتفاعی نزدیک به ۴.۸۸ متر دارد و می‌تواند با حداکثر وزن برخاستی ۲۹٬۹۳۰ کیلوگرم از زمین بلند شود.. طراحی پنهانکارانه و مواد جاذب راداری از ویژگی‌های برجسته این جنگنده آمریکایی می باشند. این چنین سوپر هورنت به رادار پیشرفته AN/APG-79 AESA تجهیزاست که توانایی شناسایی، ردیابی و مقصد‌گیری دقیق در برد بالا را فراهم می‌کند.

۷- Saab JAS 39 Gripen (۲ ماخ)

جنگنده Saab JAS 39 Gripen که ساخت سوئد است، احتمالا در جهان چندان محبوب نباشد، اما تاریخچه جالبی دارد و یکی از بهترین جت های جنگنده ناتو به شمار می آید. شرکت Saab که مخفف Svenska Aeroplan Aktiebolaget به معنی شرکت هواپیماسازی سوئد است، وقتی در عرصه خودروسازی نیز فعالیت داشت اما در سال ۲۰۰۸ از این حوزه کنار رفت. این شرکت در جنگ جهانی دوم به شکوفایی رسید و هواپیماهایی همچون Saab 32 Lansen را در سال ۱۹۵۲ ساخت که از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۹۷ ، یعنی به زمان ۴۱ سال، در نیروی هوایی سوئد خدمت کرد.

تا سال ۲۰۲۵، جنگنده چندمنظوره تک‌موتوره گریپن در کشورهای عضو ناتو همانند سوئد، جمهوری چک، مجارستان، بریتانیا (در نقش آموزشی) و این چنین در کشورهای برزیل، آفریقای جنوبی و تایلند مورد منفعت گیری قرار گرفته است. مدل اولیه JAS 39 Gripen به یک موتور Volvo Aero RM12 تجهیزمی بود که همان موتوری است که در F-16 Hornet اورجینال منفعت گیری شده می بود. شدت نهایی این جنگنده ۲٬۱۳۰ کیلومتر بر ساعت (۲ ماخ) است.

یکی از ویژگی‌های بارز گریپن توانایی برخاست و فرود در باندهای برفی و جاده‌هایی به طول تنها ۵۰۰ متر است. گریپن سقف پروازی بیشتر از ۵۰٬۰۰۰ فوت دارد و در مدل‌های تک و دو سرنشینه اراعه می‌شود. نگهداری آسان و هزینه‌های عملیاتی پایین، این جنگنده را به گزینه‌ای محبوب برای کشورهایی با بودجه نظامی محدود تبدیل کرده است.

۶- Lockheed Martin/General Dynamics F-16 Fighting Falcon (۲ ماخ)

جنگنده F-16 Fighting Falcon که ابتدا توسط جنرال داینامیکس و بعدها توسط لاکهید مارتین تشکیل شد، از سال ۱۹۷۹ به خدمت نیروی هوایی ایالات متحده درآمد. بیشتر از ۳٬۰۰۰ فروند از این جنگنده هم‌اکنون در ۲۹ سرزمین فعال می باشند. آمریکا و کشورهای عضو ناتوی هلند، نروژ و دانمارک از مشتریان مهم این هواپیما بوده‌اند. F-16 حاصل همکاری کنسرسیومی متشکل از ایالات متحده، بلژیک، دانمارک، هلند و نروژ می بود و با مقصد تشکیل جنگنده‌ای چابک، مؤثر و با هزینه تعمیر و نگهداری پایین نسبت به جنگنده های حاضر ساخته شد. اف-۱۶ با بیشتر از ۵۰ سال سابقه خدمت به یکی از کارآمدترین و قابل اعتمادترین جت های جنگنده جهان در کشورهای گوناگون تبدیل شده است.

این جنگنده با یکی از دو موتور General Electric F110-GE-129 یا Pratt & Whitney F100-PW-229 تغذیه می‌شود. سیستم ضدحریق داخلی نیز برای این جنگنده به طور پیش فکر تعبیه شده است. شدت نهایی F-16 ماخ ۲ و وزن خالی آن ۹٬۰۰۰ کیلوگرم است. ابعاد این جنگنده شامل طول ۱۵ متر، عرض ۱۰ متر و ارتفاع ۵ متر است. سقف پرواز آن ۵۵٬۰۰۰ فوت و برد پروازی آن ۲,۲۵۱ کیلومت است.

F-16 به یک توپ چندلوله ۲۰ میلی‌متری M61A1 و پایانه‌های خارجی برای حمل انواع موشک‌ها و بمب‌های زمینی تجهیزاست. این چنین، اف-۱۶ نخستین جنگنده‌ای در جهان می بود که از ریل تسلیحات BRU-57 شرکت ادو کورپوریشن برای حمل سلاح‌های هدایت‌شونده دقیق منفعت می‌برد.

۵- Eurofighter Typhoon (۲ ماخ)

آمریکا تنها کشوری نیست که فرمول ساخت بهترین جت های جنگنده جهان را در اختیار دارد و یوروفایتر تایفون شاهدی بر این مدعاست. این جنگنده چندمنظوره پیشرفته، نتیجه همکاری چهار سرزمین عضو ناتو – اسپانیا، آلمان، ایتالیا و بریتانیا – بوده و شرکت‌های ایرباس، بی‌ای‌ئی سیستمز و لئوناردو در ساخت آن شراکت داشته‌اند. اولین پرواز این جنگنده در سال ۱۹۹۴ انجام شد و بین سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ به خدمت نیروی هوایی چهار سرزمین مؤسس درآمد. اتریش اولین سرزمین غیرمؤسس می بود که این جنگنده را خریداری کرد.

تایفون با شدت نهایی ماخ ۲ و سقف پروازی ۵۵٬۰۰۰ فوت، توانایی نبرد در هر نوع شرایط آب‌وهوایی را دارد. یکی از نکات برجسته این جنگنده با سیستم های پیشرفته کامل این است که با ملاحظات آیرودینامیک طراحی شده و می تواند با دشمنان در آسمان و روی زمین روبرو شود. یکی از نکات برجسته در رابطه تایفون برد زیاد تر آن نسبت به اف-۲۲ رپتور است (۳,۷۷۰ کیلومتر در برابر ۳,۶۱۵ کیلومتر اف-۲۲). از مجموع ۶۸۰ فروند قول داده شده، تا بحال ۶۰۳ فروند تایفون تحویل مشتریان داده شده که آن را به پراستفاده ترین جنگنده در بین کشورهای شرقی عضو ناتو تبدیل می کند.

تایفون به دو موتور Eurojet EJ200 تجهیزاست که توسط رولزرویس، MTU، Avio Aero و ITP Aero ساخته شده و هر یک ۲۰٬۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می‌کنند. تنها ۱۵ درصد بدنه تایفون از فلز ساخته شده تا رادارگریزی را بهبود بخشیده و از شناسایی توسط رادار جلوگیری کند. از جمله قابلیت‌های تایفون می‌توان به حسگر E-SCAN، حسگر مادون‌قرمز PIRATE، سیستم شناسایی دوست از دشمن، صفحه نمایش هدآپ، سیستم پشتیبانی دفاعی و دیگر امکانات پیشرفته اشاره کرد.

۴- Lockheed Martin/General Dynamics F-22 Raptor (۲.۲۵ ماخ)

F-22 Raptor که توسط لاکهید مارتین ساخته شده، یکی از گسترش یافتهترین جنگنده‌های این شرکت آمریکایی است. این جنگنده پنهانکار که در آمریکا تشکیل شده، در آخر دوران جنگ سرد جانشین هواپیماهای F-15 و F-16 سرد شد. اولین پرواز F-22 در ۷ سپتامبر ۱۹۹۷ انجام شده و نیروی هوایی ایالات متحده تا این مدت هم آن را هواپیمایی بی‌رقیب می‌داند. این جنگنده یکی از گسترش یافتهترین کابین‌های خلبانی را در بین همه جنگنده‌ها دارد و سایه‌بان طلایی آن در افت دیده شدن توسط رادارها مؤثر است.

گرچه کشورهای ناتو مایل بودند اف-۲۲ رپتور را در زرادخانه خود داشته باشند، اما این جنگنده منحصراً برای آمریکا نگه داشته شده و به‌علت کارکرد بی‌نظیرش در رزمایش نظامی Northern Edge، در سال ۲۰۰۶ موفق به دریافت جایزه معتبر Collier Award شد. جنگنده‌های پنهانکار به‌قدر توانمندیهای پنهانکاری خود باید سریع هم باشند و F-22 در این عرصه با هیچ کس شوخی ندارد: دو موتور Pratt & Whitney F119-PW-100 آن هرکدام ۳۵٬۰۰۰ پوند نیروی رانش تشکیل می‌کنند که به آن توانایی رسیدن به شدت ماخ ۲.۲۵ را خواهند داد.

F-22 این چنین یکی از جنگنده‌های محبوب هالیوود است و در فیلم‌هایی همانند Iron Man 2، Captain Marvel، Olympus Has Fallen و The Butterfly Effect دیده شده است. اگرچه تشکیل آن در سال ۲۰۱۲ متوقف شد تا راه برای F-35 باز شود، اما بسته حسگرهای تازه قرار است آن را تا دهه ۲۰۴۰ در خدمت نگه دارد.

۳- Dassault Mirage 2000 (۲.۲ ماخ)

فرانسه به‌گفتن یکی از اعضای ناتو، همانند آمریکا، در ساخت جنگنده‌های پیشرفته اعتبار بسیاری دارد. جنگنده تک‌موتوره Mirage 2000، که یک جنگنده نسل چهارم محسوب می‌شود، توسط شرکت Dassault Aviation ساخته شده و اکنون در ناوگان هوایی کشورهایی همانند هند نیز خدمت می‌کند. این جنگنده برای جایگزینی Mirage III گسترش یافته و نخستین نمونه آن در ۱۰ مارس ۱۹۷۸ به پرواز درآمد. با این حال، شش سال طول کشید تا میراژ ۲۰۰۰ در سال ۱۹۸۴ به خدمت نیروی هوایی فرانسه درآید. از مجموع ۶۰۰ فروند تولیدشده، نزدیک به ۵۰ درصد از آن ها به کشورهای فرد دیگر همانند برزیل، مصر، هند، پرو، قطر، تایوان و امارات صادر شدند.

میراژ ۲۰۰۰ در انواع مختلفی همانند 2000B، 2000C، 2000N (نسخه هسته‌ای) و 2000D اراعه شده است. این جنگنده که از با اهمیت ترین جنگنده های ناتو محسوب می‌شود، می‌تواند به شدت بالای بیشتر از ۲.۲ ماخ برسد. این توانایی به لطف موتور توربوفن SNECMA M53 حاصل می‌شود که ۲۰٬۰۰۰ پوند نیروی پیشرانه تشکیل می‌کند. طول هواپیما ۱۴.۳۲ متر و عرض آن ۹.۱۱ متر بوده و سقف پروازی آن ۶۰٬۰۰۰ فوت است. میراژ فرانسوی دو توپ ۳۰ میلی‌متری داخلی دارد و توانایی حمل بار اضافه تا ۱۷,۴۶۴ کیلوگرم را داراست.

این چنین طراحی بال‌ دلتا به این جنگنده پایداری و مانورپذیری بالایی در ارتفاعات بالا خواهند داد. میراژ ۲۰۰۰ اولین جنگنده فرانسوی با سیستم کنترل پرواز با سیم می بود که دکمه‌های مکانیکی را با سیگنال‌های الکترونیکی جانشین کرد. این جنگنده این چنین به رادار چندکاره Thomas-CSF Doppler تجهیزاست که کارکرد عالیی در نبردهای هوا به هوا و زمین به هوا دارد.

۲- McDonnell Douglas F-15 Eagle (۲.۵ ماخ)

با بیشتر از ۵۰ سال سابقه، F-15 ساخت مک دانل داگلاس یکی از بهترین جنگنده‌های ناتو است. این جنگنده در اواسط دهه ۱۹۷۰ به خدمت نیروی هوایی آمریکا درآمد و از آن زمان تا بحال نقشی کلیدی در ناوگان هوایی آمریکا داشته است. نسخه‌های مختلفی از F-15 طی سال‌ها تشکیل شده‌اند، از جمله F-15A/B و نسخه‌های گسترش یافتهتر همچون F-15EX. نسخه مهم F-15 در ارتفاع ۱۰٬۰۰۰ فوت به شدت ۱.۶ ماخ و در ارتفاع ۴۵٬۰۰۰ فوت به شدت ۲.۵ ماخ می‌رسد.

F-15 به دو موتور توربوفن بعد‌سوز Pratt & Whitney F-100 با قوت ۲۵٬۰۰۰ پوند پیشرانه تجهیزاست. طول آن ۱۷.۷۴ متر، ارتفاع آن ۵.۰۶ متر، و عرض آن ۱۲.۸۳ متر بوده و وزن خالی آن ۲۶٬۳۱۰ کیلوگرم است. این جنگنده می تواند به توپ ۲۰ میلی‌متری M61A1، موشک AIM-7 Sparrow، AIM-9 Sidewinder و تا ۱۵٬۰۰۰ پوند موشک و بمب تجهیزشود. برد آن به لطف نسبت بالای پیشرانه موتور نسبت به وزن تا ۵,۵۲۰ کیلومتر می‌رسد.

F-15 این چنین به تجهیزات آویونیک و حسگری گسترش یافتهای همانند نمایشگر هدآپ (HUD) قابل مشاهده در هر شرایط نوری، رادار داپلر برای نگاه کردن به بالا و پایین بدون از دست دادن هدایت هواپیما، و سیستم‌های پیشرفته ارتباطی، ناوبری و جنگ الکترونیک برای شناسایی خودکار دشمن تجهیزاست.

۱- Boeing F-15EX Eagle II (۲.۵ ماخ)

F-15EX Eagle II که توسط بوئینگ در سال ۲۰۲۱ ساخته شد، نسخه‌ای زیاد ارتقاءیافته از مدل اورجینال F-15 است. از آنجایی که F-15 در تعداد بسیاری از کشورها محبوبیت دارد، نسخه تازه آن باید انتظارات بسیاری را برآورده کند. بوئینگ اظهار کرده تصمیم دارد تشکیل مدل F-15EX Eagle II را افزایش دهد تا نیروی هوایی آمریکا را با جنگنده‌ای مدرن تجهیز کند. خریدارانی همانند اسرائیل، قطر، ژاپن، عربستان سعودی و عضو ناتو، لهستان، نیز به‌زودی نسخه های خریداری شده F-15EX Eagle II را دریافت خواهند کرد.

این جنگنده با دو موتور General Electric F110-GE-129 تا شدت ۲.۵ ماخ می‌رسد. ظرفیت محموله‌ی آن ۱۳٬۳۸۱ کیلوگرم است و برد پروازی آن ۴٬۴۴۵ کیلومتر می‌باشد که بهتر از هر جنگنده فرد دیگر در ناوگان هوایی ارتش ایالات متحده است. هواپیمای F-15EX Eagle دارای طولی برابر با ۱۹.۴۴ متر، ارتفاعی معادل ۵.۶۴ متر، و عرضی برابر با ۱۳.۰۴ متر است. این جنگنده سقف پروازی ۱۸٬۲۸۸ متر دارد و وزن خالی آن در حالت قرارگیری در آشیانه ۱۴٬۳۷۷ کیلوگرم است. حداکثر وزن برخاست آن نیز ۳۶٬۷۴۷ کیلوگرم گفتن می‌شود.

یکی از ویژگی‌های برجسته F-15EX، معماری Open Mission Systems (OMS) است که معاوضه یا بروزرسانی نرم‌افزار، سنسورها و تسلیحات را زیاد آسان می‌سازد. با افزایش تشکیل، این جنگنده به گمان زیادً به یکی از جنگنده های استاندارد ناتو تبدیل خواهد شد.