تکه‌هایی از حقیقت: تاثییر راشومون چیست؟ + معارفه ۵ فیلم با تاثییر راشومون_آفتاب وطن

فکر کنید در یک اتاق ایستاده‌اید. یک گلدان قیمتی روی زمین شکسته است و سه نفر در اتاق وجود دارند. شما باید بفهمید چه فردی تقصیر کار است. نفر اول با مطمعن می‌گوید گلدان از روی میز افتاد. نفر دوم قسم می‌خورد که نفر سوم آن را عمداً پرتاب کرد. نفر سوم با چشمانی اشکبار می‌گوید گلدان از دست خودش رها شده است. هر سه روایت، صادقانه به نظر می‌رسند اما با یکدیگر در تضاد کامل می باشند. حقیقت کجاست؟ به این شیوه داستان‌گویی در سینما «تاثییر راشومون» می‌گویند

به دنیای فریبنده «تاثییر راشومون» خوش آمدید؛ جایی که حقیقت یک روایت محکم و غیرقابل تحول نیست، بلکه منشوری است که از هر زاویه، رنگی متفاوت انتشار می‌کند. تاثییر راشومون، که یکی از تکان‌دهنده‌ترین ابزارهای قصه‌گویی در سینماست، تنها یک تکنیک روایی نیست. این مدل از قصه‌گویی کنجکاوی به اعماق روان انسان، به هزارتوی حافظه، افترا و خودفریبی است.

طلوع یک شاهکار: راشومون و تاثییر راشومون چطور متولد شدند؟

همه چیز از یک فیلم ژاپنی بی‌نظیر، یک جنگل مه‌آلود در ژاپن قرون وسطی و ذهن درخشان آکیرا کوروساوا اغاز شد. فیلم راشومون (۱۹۵۰) او یک داستان جنایی ساده را به یک مکاشفه فلسفی تبدیل کرد. یک سامورایی کشته شده، همسرش مورد تعرض قرار گرفته و یک راهزن دستگیر شده است. اما هنگامی داستان از زبان هر یک از درگیران ماجرا و حتی یک ناظر عینی روایت می‌شود، ما با چهار «حقیقت» کاملاً متفاوت روبرو می‌شویم. این این چنین است که یکی از بهترین فیلم های ژاپنی خلق می‌شود.

داستان فیلم ساده و در عین حال پیچیده است: در ژاپن فئودالی، یک سامورایی به قتل رسیده و همسرش مورد تعرض قرار گرفته است. ماجرا از زبان چهار ناظر گوناگون روایت می‌شود: یک راهزن یاغی، همسر سامورایی، روح خود سامورایی (که از طریق یک مدیوم سخن بگویید می‌کند) و یک هیزم‌شکن که به طور پنهانی ناظر ماجرا بوده است.

جادوی کار کوروساوا این است که به ما مشخص می کند این تناقض‌ها فقطً از افترا‌گویی نشأت نمی‌گیرند؛ بلکه از نیازی عمیق‌تر سرچشمه می‌گیرند: نیاز به نگه داری آبرو، نیاز به دیدن خود به گفتن قهرمان داستان زندگی‌مان و تلاش برای فرار از شرم.

تاثییر راشومون چیست؟

در راشومون هر شخصیت داستان، نسخه‌ای از داستان را تعریف می‌کند که در آن، خودش را در بهترین یا موجه‌ترین حالت ممکن به عکس می‌کشد. راهزن می‌خواهد قهرمان به نظر برسد، زن می‌خواهد نجیب نمود کند و روح سامورایی می‌خواهد شرافت از دست رفته‌اش را نگه داری کند.

«تاثییر راشومون» به ما می‌گوید که حافظه انسان یک دوربین بی‌طرف نیست، بلکه یک نقاش ماهر است که وقایع را به شکلی بازآفرینی می‌کند که با عکس ما از خودمان همخوانی داشته باشد.

تاثییر راشومون دقیقا همین است:

روایت یک اتفاقات واحد از چند زاویه متناقض که در آن، حقیقت عینی جای خود را به تفسیرهای ذهنی، حافظه غیرقابل مطمعن و منافع شخصی می‌دهد.

نوشته‌های تازه

• خرید دزدگیر منزل
• چرا از پیروزی دیگران غمگین می‌شویم؟_آفتاب وطن
• روز تولد در دبی؛ هدایای رایگان از رستوران تا پارک آبی
• با مراعات این ۴ مسئله از پیری زودهنگام چشمان خود جلوگیری کنید_آفتاب وطن
• تاریخ احتمالی رونمایی از سری گلکسی S26 سامسونگ آشکار شد_آفتاب وطن

۵ فیلم با ویژگی «تاثییر راشومون»

این ایده آنقدر قوی می بود که به شدت به یکی از ابزارهای محبوب فیلم‌سازان برای به بازی گرفتن ذهن تماشاگران تبدیل شد.

۱. مظنونین همیشگی (The Usual Suspects – ۱۹۹۵)

«بزرگ‌ترین فریبی که شیطان داد این می بود که همه را قانع کرد وجود ندارد.»

این فیلم یک سمفونی از افترا است. همه داستان از خلال کلماتی که همانند دود سیگار از دهان یک مجرم فلج و ترسو به نام «راجر کینت» بیرون می‌آید، شکل می‌گیرد. او با چنان مهارتی داستانی از یک امپراتور جنایتکار به نام «کایزر شوزه» می‌بافد که نه تنها پلیس که ما را نیز مسحور خود می‌کند. این فیلم به ما مشخص می کند که بعضی اوقات «حقیقت» چیزی نیست جز خوش‌ساخت‌ترین و قانع‌کننده‌ترین داستان.

۲. قهرمان (Hero – ۲۰۰۲)

هنگامی حقیقت تلخ‌تر از افسانه باشد، کدام را انتخاب می‌کنی؟

تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ها درباره انتخابات، سیاست، اقتصاد، ورزش، حوادث، فرهنگ و گردشگری را در آفتاب وطن بخوانید.

این حماسه بصری خیره‌کننده، از ساختار راشومون برای کندوکاو در مفاهیمی چون فداکاری و میهن‌پرستی منفعت گیری می‌کند. هر روایت از نبرد جنگجوی بی‌نام با قاتلان، با یک پالت رنگی بی همتا به عکس کشیده می‌شود که نه تنها یک انتخاب هنری، بلکه بازتابی از حالت ذهنی و انگیزه‌های راوی است. قهرمان می‌پرسد: آیا یک افترا قشنگ که در خدمت هدفی بزرگ‌تر باشد، ارزشمندتر از یک حقیقت زشت نیست؟

۳. دختر گمشده (Gone Girl – ۲۰۱۴)

در جنگ عشق، اولین قربانی حقیقت است.

دیوید فینچر با بی‌رحمی نقاب بی‌نقص یک ازدواج رویایی را کنار می‌زند. فیلم یک «او او گفت، او او گفت» مدرن است که در آن، دو روایت متضاد از یک رابطه عاشقانه به سلاحی برای نابودی فرد روبه رو تبدیل می‌شود. این فیلم به نحوه هولناکی مشخص می کند که در عصر رسانه‌های اجتماعی، روایت غالب می‌تواند حقیقت را بسازد و آن را نابود کند، حتی اگر از مبنا افترا باشد.

۴. نقطه برتری (Vantage Point – ۲۰۰۸)

هر تکه از پازل، عکس را تحول می‌دهد.

این فیلم، «تاثییر راشومون» را در قالب یک تریلر اکشن پرسرعت و آدرنالینی بازسازی می‌کند. یک اتفاقات پانزده دقیقه‌ای چندین دفعه و چندین دفعه از زوایای گوناگون تکرار می‌شود و هر تکرار، لایه‌ای از توطئه را آشکار می‌کند که از دیدگاه قبلی نهان مانده می بود. این فیلم یک استعداد شوق‌انگیز است که به ما یادآوری می‌کند چه مقدار فهمیدن ما از یک لحظه، به جایی که در آن ایستاده‌ایم بستگی دارد.

۵. آخرین دوئل (The Last Duel – ۲۰۲۱)

سه روایت، دو مرد، یک حقیقت که با خون نوشته خواهد شد.

ریدلی اسکات ما را به دل قرون وسطی می‌برد تا ناظر داستانی باشیم که در آن، حقیقت یک زن زیر سایه غرور و شرافت دو مرد له می‌شود. با اراعه سه دیدگاه متفاوت به یک اتفاقات تلخ، فیلم به نحوه قدرتمندی مشخص می کند که چطور تاریخ توسط مردان نوشته شده و صدای زنان در آن گم شده است. روایت سوم و نهایی فیلم، همانند یک پتک بر سر تماشاگر فرود می‌آید و ما را با وزن واقعی «حقیقت» روبرو می‌کند.

نگاهی مجدد به آینه: حقیقت کجاست؟

«تاثییر راشومون» امروز، در دنیای اخبار جعلی، حباب‌های اطلاعاتی و روایت‌های شخصی‌شده در شبکه‌های اجتماعی، از همیشه زنده‌تر است. فیلم‌هایی که با هم مرور کردیم کاری فراتر از سرگرم کردن انجام خواهند داد؛ آن‌ها ما را آماده می‌کنند. این فیلم‌ها به ما می‌آموزند که شک کنیم، سوال بپرسیم و به جستوجو انگیزه‌های نهان در پشت هر داستان باشیم.

بعد دفعه سپس که فیلمی تماشا می‌کنید—یا در اینستاگرام و توییتر خود می‌چرخید—از خود سوال کنید: آیا من در حال دیدن حقیقت هستم یا تنها در حال تماشای بهترین و قانع‌کننده‌ترین روایت از حقیقتم؟ جواب این سوال، امکان پذیر شما را شگفت‌زده کند.

اصول و راه حلهایی کاملا عملی برای یادگیری سریع و ماندگار هر زبان تازه