تفاوت لیپیدما و سلولیت: راهنمای تشخیص و درمان_آفتاب وطن

آیا تا به حال به پاهای خود نگاه کرده‌اید و از تجمع چربی‌های ناهموار و ظاهر پوست پرتقالی آن حس ناخوشایندی داشته‌اید؟ تعداد بسیاری از افراد با این چالش روبه رو می باشند و زیاد تر آن را به سلولیت نسبت خواهند داد. اما حقیقت این است که امکان پذیر با عارضه‌ای کاملاً متفاوت به نام لیپیدما (Lipedema) روبرو باشید. فهمیدن تفاوت لیپیدما و سلولیت تنها یک نوشته ظاهری نیست، بلکه کلیدی برای انتخاب مسیر درمانی صحیح و دستیابی به سلامت پایدار است.

این دو عارضه با وجود شباهت‌های ظاهری، از نظر ماهیت، علائم و راه حلهای درمانی تفاوت‌های بنیادینی با یکدیگر دارند. نادیده‌گرفتن این تفاوت‌ها می‌تواند به سال‌ها تلاش بی‌نتیجه برای درمان، رژیم‌های غذایی سخت و ورزش‌های طاقت‌فرسا منجر شود، در حالی که مشکل مهم در جای فرد دیگر است. در این مقاله، این دو عارضه را بازدید می‌کنیم تا یک بار برای همیشه به همه سوالات شما در رابطه تفاوت لیپیدما و سلولیت جواب دهیم.

لیپیدما، فراتر از چربی ساده

لیپیدما یک اختلال مزمن و زیاد تر ارثی در توزیع بافت چربی است که عمدتاً پاها، ران‌ها و باسن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این عارضه تقریباً به طور انحصاری در زنان رخ می‌دهد و طبق معمولً در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی اغاز یا تشدید می‌شود. برخلاف چاقی معمولی، چربی لیپیدما در برابر رژیم غذایی و ورزش زیاد مقاوم است.

لیپیدما که بعضی اوقات به آن «سندرم چربی دردناک» نیز حرف های می‌شود، یک بیماری پزشکی است که در آن سلول‌های چربی به طور غیرطبیعی متورم شده و در زیر پوست تجمع می‌یابند. این تجمع چربی به طور متقارن در هر دو پا اتفاق می‌افتد و به طور اشکار مچ پا و مچ دست‌ها را دچار نمی‌کند؛ به همین علت، ظاهری همانند به دستبند یا پابند در این نواحی تشکیل می‌شود که مرز بین بافت سالم و بافت دچار را مشخص می کند.

علائم و نشانه‌های لیپیدما

برای فهمیدن بهتر تفاوت لیپیدما و سلولیت، شناخت علائم لیپیدما الزامی است:

سلولیت چیست؟ چالشی رایج برای زیبایی پوست

سلولیت یک عارضه پوستی زیاد شایع است که علتایجاد فرورفتگی و ناهمواری در سطح پوست، به‌اختصاصی در نواحی ران، باسن و شکم می‌شود. این حالت که به «پوست پرتقالی» نیز معروف است، یک بیماری محسوب نمی‌شود و خطری برای سلامتی فرد ندارد، اما می‌تواند از نظر زیبایی برای تعداد بسیاری از افراد ناخوشایند باشد.

دلایل ابراز سلولیت

سلولیت وقتی تشکیل می‌شود که تارهای همبند (Fibrous Septae) که پوست را به عضلات زیرین متصل می‌کنند، به طور عمودی قرار گرفته و چربی‌های زیر پوست را به سمت بالا سختی خواهند داد. این سختی علتمی‌شود که توده‌های چربی از بین این تارها بیرون زده و آن ظاهر ناهموار و چال‌همانند را روی سطح پوست تشکیل کنند. عواملی همانند ژنتیک، هورمون‌ها، سبک زندگی و ضخامت پوست در ابراز آن نقش دارند.

نشانه‌های بارز سلولیت

• ظاهر پوست پرتقالی: وجود فرورفتگی‌ها و برآمدگی‌های کوچک روی پوست.
• عدم وجود درد: سلولیت طبق معمولً دردناک نیست، مگر در موارد زیاد شدید.
• عدم تقارن: امکان پذیر در یک ناحیه زیاد تر از ناحیه دیگر دیده شود.
• وابستگی به حالت بدن: با سختی دادن پوست یا انقباض عضلات، نمایان‌تر می‌شود.
• شایع در زنان: به علت ساختار متفاوت بافت همبند، در زنان زیاد شایع‌تر از مردان است.

تفاوت‌های لیپیدما و سلولیت در یک نگاه

بهترین راه برای جمع‌بندی و فهمیدن سریع تر، قیاس مستقیم این دو عارضه است. جدول زیر به شما پشتیبانی می‌کند تا به روشنی با اهمیت ترین وجوه اختلاف لیپیدما و سلولیت را مشاهده کنید:

چرا تشخیص صحیح این دو عارضه اهمیت دارد؟

تشخیص نادرست و برداشت کردن لیپیدما به گفتن سلولیت یا چاقی ساده، می‌تواند تبدیل سرخوردگی عمیق و صدمه‌های روحی و جسمی شود. فرد مبتلا به لیپیدما امکان پذیر سال‌ها خود را به علت عدم پیروزی در افت وزن سرزنش کند، در حالی که مشکل او ریشه در یک بیماری پزشکی دارد که نیازمند رویکرد درمانی متغیری است.

از نظر دیگر، لیپیدما در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند پیشرفت کرده و به مرحله های شدیدتر همانند «لیپو-لنف‌ادم» (Lipo-Lymphedema) منجر شود که در آن سیستم لنفاوی نیز صدمه دیده و ورم شدیدتری تشکیل می‌شود. به این علت، تشخیص زودهنگام توسط پزشک متخصص، قدم اول برای کنترل بیماری و بهبود کیفیت زندگی است.

راه حلهای تشخیص لیپیدما و سلولیت

مسیر تشخیص برای لیپیدما و سلولیت کاملاً متفاوت است و فهمیدن این فرآیند به شما پشتیبانی می‌کند تا بدانید چه وقتی باید به جستوجو نظر متخصص باشید.

تشخیص لیپیدما

تشخیص لیپیدما یک فرآیند بالینی است که باید توسط یک پزشک متخصص (همانند متخصص عروق، غدد یا پزشکی با دانش کافی در عرصه بیماری‌های لنفاوی) انجام شود. این تشخیص بر پایه مجموعه‌ای از شواهد و معاینات صورت می‌گیرد:

• معاینه فیزیکی دقیق: پزشک به جستوجو علائم کلیدی (تقارن، بافت چربی، علامت کاف، حساسیت و درد) خواهد می بود.
• بازدید اسبق پزشکی و خانوادگی: سوال در رابطه زمان اغاز علائم (طبق معمولً در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی)، سابقه خانوادگی و مقاومت در برابر رژیم‌های غذایی.
• رد کردن دیگر بیماری‌ها (تشخیص افتراقی): قسمت مهمی از تشخیص، مطمعن از این است که علائم ناشی از بیماری‌های دیگر (همانند لنف‌ادم، چاقی مفرط یا نارسایی مزمن وریدی) نیست.

تشخیص سلولیت

تشخیص سلولیت زیاد ساده‌تر است و زیاد تر به طور بصری انجام می‌شود:

• برسی ظاهری
• سیستم درجه‌بندی: متخصصان پوست امکان پذیر از یک سیستم درجه‌بندی برای تعیین شدت سلولیت منفعت گیری کنند:

این برسی به هیچ آزمایش خاصی نیاز ندارد و طبق معمولً خود فرد نیز می‌تواند آن را تشخیص دهد.

درمان لیپیدما و سلولیت

بعد از تشخیص قطعی، مسیر درمان و مدیریت برای هر یک از این دو عارضه به طور کامل از فرد دیگر جدا می‌شود.

مدیریت لیپیدما: تمرکز بر کنترل علائم و پیشگیری

از آنجایی که لیپیدما یک بیماری مزمن است، مقصد مهم درمان، کنترل علائم، افت درد، جلوگیری از پیشرفت بیماری و بهبود کیفیت زندگی است.

۱. درمان‌های خانگی (راه حلهای غیرتهاجمی)

این راه حلها خط اول مدیریت لیپیدما می باشند و فرد می‌تواند تعداد بسیاری از آن‌ها را در خانه انجام دهد:

۲. درمان‌های کلینیکی و پزشکی

• ماساژ تخلیه لنفاوی (MLD): این یک نوع ماساژ زیاد ملایم و تخصصی است که توسط درمانگر آموزش‌دیده انجام می‌شود. مقصد آن تحریک سیستم لنفاوی برای تخلیه مایعات اضافی از بافت‌ها و افت تورم و سنگینی است.
• لیپوساکشن تخصصی: در مرحله های گسترش یافتهتر یا وقتی که راه حلهای محافظه‌کارانه کافی نیستند، جراحی لیپوساکشن با تکنیک‌های خاص (همانند Water-Jet Assisted یا Tumescent) می‌تواند به طور دائمی سلول‌های چربی بیمار را حذف کند. این جراحی یک عمل درمانی برای افت درد و بهبود تحرک است و نباید با لیپوساکشن زیبایی نادرست گرفته شود.

پیکر تراشی؛ آشنایی با راه حلهای جراحی و غیرجراحی

بهبود ظاهر سلولیت

درمان سلولیت کاملاً بر جنبه زیبایی متمرکز است و مقصد آن بهبود ظاهر پوست است:

۱. راهکارهای خانگی و سبک زندگی

۲. درمان‌های کلینیکی و زیبایی

برای نتایج محسوس‌تر و ماندگارتر، راه حلهای کلینیکی زیر در دسترس می باشند:

• لیزر و رادیوفرکوئنسی: این دستگاه‌ها با منفعت گیری از گرما، تشکیل کلاژن را تحریک کرده و می‌توانند به سفت شدن پوست و شکستن باندهای فیبروزی پشتیبانی کنند.
• شاک‌ویو تراپی (Acoustic Wave Therapy): با منفعت گیری از امواج صوتی، به شکستن بافت‌های همبند سفت و بهبود گردش خون پشتیبانی می‌کند.
• سابسیژن (Subcision): در این روش، پزشک با منفعت گیری از یک سوزن مخصوص، باندهای فیبروزی را که پوست را به سمت پایین می‌کشند، قطع می‌کند تا سطح پوست آزاد و صاف‌تر شود.
• تزریق فیلر: در برخی موارد، تزریق فیلرهایی همانند اسکالپترا (Sculptra) می‌تواند با تحریک کلاژن‌سازی، به پر کردن فرورفتگی‌ها و بهبود ظاهر پوست پشتیبانی کند.

سوال‌های متداول

۱. آیا رژیم غذایی و ورزش می‌توانند لیپیدما را درمان کنند؟

خیر. رژیم غذایی و ورزش به تنهایی نمی توانند چربی‌های ناشی از لیپیدما را از بین ببرند، چون این چربی‌ها ماهیت متغیری با چربی‌های ناشی از اضافه وزن معمولی دارند. با این حال، نگه داری وزن سالم و سبک زندگی فعال می‌تواند از تجمع چربی زیاد تر جلوگیری، علائم را کنترل کرده و به سلامت عمومی بدن پشتیبانی کند.

۲. آیا امکان پذیر یک فرد همزمان به لیپیدما و سلولیت مبتلا باشد؟

بله، از آنجایی که سلولیت در بیشتر از ۸۰ درصد زنان شایع است، فرد مبتلا به لیپیدما نیز می‌تواند همزمان در نواحی دچار دچار سلولیت باشد. این هم‌پوشانی بعضی اوقات تشخیص را دشوارتر می‌کند، اما یک پزشک باتجربه با دقت به علائم کلیدی همانند درد، تقارن و عدم درگیری مچ پا می‌تواند این دو را از هم تفکیک کند.

۳. از کجا بفهمم مشکل من لیپیدما است یا چاقی مفرط؟

با اهمیت ترین وجه اختلاف در توزیع چربی است. در چاقی، چربی به طور کلی در سراسر بدن، از جمله صورت، شکم، دست‌ها و پاها توزیع می‌شود. اما در لیپیدما، تجمع چربی به طور نامتناسب در پایین‌تنه (پاها، ران‌ها و باسن) متمرکز است و بالاتنه امکان پذیر لاغر باقی بماند. این چنین، چربی لیپیدما به لمس حساس و دردناک است.

اگر می‌خواهید علت تعداد بسیاری از رفتارهای شریک عاطفی، یا حتی خودتان را در رابطه فهمید شوید، حتما این کتاب را بخوانید.