امروز در فضا: آخرین رصد سحابی خرچنگ_آفتاب وطن

۲۲ آوریل ۱۰۵۶، مشاهده نهایی از یک ستاره مهمان در صورت فلکی ثور انجام شد. درواقع، آنچه مشاهده شده می بود انفجار ابرنواختری می بود که اکنون «سحابی خرچنگ» نامیده می‌شود.

درخشش سحابی خرچنگ در آسمان

این ستاره مهمان اولین‌بار در ۵ ژوئیه ۱۰۵۴ توسط ستاره‌شناسان چینی مشاهده شد. روشنایی ظاهری آن با نزدیک به -۳.۵ قدر، تقریباً چهار برابر درخشان‌تر از زهره در درخشان‌ترین حالت خود می بود و تا ۲۳ روز آینده حتی در نور روز هم قابل مشاهده می بود.

این رصد به گمان زیادً توسط هنرمندان هندی Anasazi (در آریزونا و نیومکزیکوی جاری) نیز ثبت شده‌ است، چون آثار باقی‌مانده از هنر آنها نشان‌دهنده این اتفاقات است.

در ۲۲ آوریل ۱۰۵۶، یک ستاره‌شناس چینی گزارش داد که ستاره مهمان نامرئی شده است. این ستاره در اصل، پنجمین ماه از سال اول دوره سلطنت چیهو ظاهر شد و یک صبح در شرق با پرتوهای نوک تیز در هر چهار جهت، همانند زهره، قابل مشاهده می بود.

«یانگ وی-ته»، اخترشناس دربار چینی، گزارش داد که در دو ماه اول رصد، این ستاره به رنگ زرد می بود.

سرنوشت ستاره مهمان

این اتفاق اکنون ابرنواختر نامیده می‌شود؛ ستاره‌ای درحال انفجار که به‌طور موقت زیاد درخشان‌تر از هر جسم فرد دیگر در آسمان، به جز خورشید، است. ابرنواختر رویدادی است که در آخر عمر یک ستاره رخ می‌دهد، وقتی که سوخت هسته‌ای آن همه شده‌ و جرم آن دیگر توسط آزادشدن انرژی هسته‌ای حمایتنمی‌شود.

اگر ستاره زیاد پرجرم باشد، هسته آن فرو می‌ریزد و مقدار بسیاری انرژی آزاد می‌کند. انرژی ستاره پرجرم علتایجاد یک موج انفجاری می‌شود که پوشش ستاره را به فضا پرتاب می‌کند.

نتیجه فروپاشی امکان پذیر در برخی موارد، یک «ستاره نوترونی» به شدت درحال چرخش باشد که سال‌ها سپس به تپ‌اختر رادیویی تبدیل می‌شود.

امروزه سحابی خرچنگ در نزدیکی ستاره زتا گاو دیده‌ می‌شود و آن را M1 نیز می‌نامند، چون اولین‌بار در فهرست اجرام مسیه قرار گرفت.

سحابی خرچنگ، منبع قوی امواج رادیویی است و در نزدیکی مرکز سحابی ستاره‌ای کم‌نور به‌نام NP0532 قرار دارد. نشان داده‌ شده‌ است که این ستاره یک تپ‌اختر است و نور مرئی آن با فرکانس شبیه امواج رادیویی انتشار می‌شود.

این ستاره با شدت ۳۰ بار در ثانیه می‌چرخد و قطری در نزدیک به ۱۰ کیلومتر دارد و یکی از معدود ابرنواخترهای مشاهده‌شده‌ تاریخی در کهکشان راه شیری است.

درحالی‌که تعداد بسیاری از ابرنواخترها در کهکشان‌های نزدیک دیده‌ شده‌اند، آنها رویدادهای نسبتاً نادری در کهکشان خودمان می باشند. آخرین موردی که دیده‌ شد ستاره کپلر در سال ۱۶۰۴ می بود.